Fowizm

Orzeszkowa pisząc powieść stara się realizować hasła pozytywistów warszawskich. Najbardziej zauważalne są echa haseł pracy u podstaw, pracy organicznej i emancypacji kobiet. Justyna i Witold są przykładami na bardzo dobre realizowanie haseł pracy u podstaw. Justyna chce wyjść za Janka, choć zdaje sobie sprawę, że są pomiędzy nimi znaczące różnice. Jest gotowa podjąć się niesienia kaganka oświaty na wieś. Nie boi się również podjęcia ciężkiej pracy na roli, nie popełnia tego samego błędu, jaki popełniła Marta zostawiając Anzelma. Nie rezygnuje z miłości ze względu na różnice społeczne. Witold chce pomagać Bohatyrowiczą w unowocześnianiu i usprawnianiu pracy w gospodarstwie. Postulaty pracy organicznej realizują wszyscy, którzy w jakiś sposób pracują, wymienieni w punkcie ierwszym. Autorka darzy ich sympatią i pochwala ich postawy. Emancypacja kobiet jest szczególnie widoczna na przykładzie Justyny, która sama podejmuje decyzje o zamążpójściu, choć sprzeciwia jej się ciotka.