Materiał i technika a forma dzieła sztuki
Świątynia katolicka zbudowana w epoce romańskiej to piękny kościół o bogatej, zróżnicowanej bryle. Był budowany przede wszystkim z ciosów kamiennych(to znaczy z równo obciosanych bloków piaskowca). Taki kościół był niewysoki, miał silną, zwartą budowę i grube mury z niewielkimi oknami. Można powiedzieć, że usilnie trzyma się ziemi. O tym wszystkim zadecydowały nie tylko przekonania artystyczne tamtej epoki, ale przede wszystkim użyty materiał. Wznosząc budowlę przez stawianie kamienia na kamieniu, nie można przecież piętrzyć jej w górę na dowolna wysokość, ponieważ mury w końcu nie wytrzymałyby narastających obciążeń. Również zbyt wielkie okna osłabiłyby konstrukcję. Dobrym przykładem jest tutaj kościół Saint-Etienne w Nevers. Kościoły gotyckie, budowane z cegły lub kamieni można był wznosić na znaczne wysokości, nawet do kilkudziesięciu metrów. Tajemnica leżała w konstrukcji. Najpierw stawiano mocny, solidny szkielet budowli i dopiero potem puste przestrzenie tego szkieletu wypełniano cegłą lub kamieniami, tworząc ściany i sklepienia. Ponieważ ściany nie dźwigały żadnego ciężaru można było stosować wielkie okna. Tu jako przykład można wymienić kościół Panny Marii w Gdańsku.