Orzeszkowa wyraźnie nawiązuje do „Pana Tadeusz”, co sprawia, że mówi się o nadniemeńskiej epopei. W „Nad Niemnem” losy bohaterów są warunkowane przez ważne wydarzenia historyczne (np. owstanie styczniowe). Ogromną rolę, podobnie jak w eposie Mickiewicza, odgrywa przyroda, a jej opisy są bardzo barwne i plastyczne. Powieść opisuje realcje dwór – zaścianek, które nie są najlepsze. […]
Upadek powstania i sytuacja gospodarczo – społeczna zasadniczo zmieniły ralecje między dworem a zaściankiem. Obie grupy przyjęły na siebie zadanie kontynuacji idei powstania, choć każda w innym kształcie. Czasy się zzmieniły więc walkę musiano zamienić na pracę. Pracuje więc Marta, choć kiedyś z obawy przed ciężką pracą i mezalinsem zrezygnowała z miłości do Anzelma i […]
Należą do nich: Emilia Korczyńska, żona Benedykta, nie wspiera męża, nie interesuje się gospodarstwem, całe dnie przesiaduje w domu nie robiąc zupełnie nic, Zygmunt Korczyński, syn Andrzeja Korczyńskiego, znudzony Polską oraz żoną poślubioną dwa lata wcześniej, bawidamek, a także Teofil Różyc, Darzecki, Ignacy Orzelski, Bolesław Kirło, Teresa i Klotylda. Drugim bardzo ważnym kryterium oceny ludzi […]
Powstanie styczniowe stanowi bardzo ważny element w konstrukcji czasu powieści jak i w historii bohaterów. Ze względu na cencurę panującą w zaborach Orzeszkowa nie może pisać o powstaniu wprost, otwarcie, więc używa peryfraz i metafor pisząc o ogniu czy gorączce. Ten styl wypowiedzi, mówienia nie wprost nazywa się językiem lub mową ezopową. Czas powstania styczniowego […]
Orzeszkowa pisząc powieść stara się realizować hasła pozytywistów warszawskich. Najbardziej zauważalne są echa haseł pracy u podstaw, pracy organicznej i emancypacji kobiet. Justyna i Witold są przykładami na bardzo dobre realizowanie haseł pracy u podstaw. Justyna chce wyjść za Janka, choć zdaje sobie sprawę, że są pomiędzy nimi znaczące różnice. Jest gotowa podjąć się niesienia […]
W powieści można wyróżnić dwa główne mierniki wartości człowieka – pracę i przywiązanie do tradycji i przeszłości. Orzeszkowa wyraźną sympatią darzy bohaterów pasujących o jej przekonań. Bohaterowie, którzy pracują cieszą się sympatią autorki i jej wyraźnym szacunkiem. Do tej grupy należą Bohatyrowicze pracujący na roli, zubożała szlachta utrzymująca się z pracy własnych rąk, Marta Korczyńska […]